Zaterdag 25 mei 2019 mochten we langskomen voor een workshop zonne-ovens bouwen van Dhr. Arie de Ruiter van de Solar Cooker Werkgroep in Sliedrecht. Hij werkt met het type Dierkx, vernoemd naar diens uitvinder, die zijn natuurkundig vernuft gebruikte om een ‘gewone’ zonnedoos te isoleren en te voorzien van een afgesloten stoomkamer, waarin het voedsel sneller gaart. Dat betekent wel dat je de solar cooker tussentijds niet open mag doen, en je in praktijk meestal beperkt bent tot gerechten die goed kunnen garen bij een relatief lage temperatuur (zoals cakejes, njam!). Dat moet je even leren…. Oefenen dus!
experimenteren met de Dierkx solar cooker
Om dat te kunnen doen, gaf Arie ons gelijk de belangrijkste onderdelen mee: een semi-gemonteerde set, twee extra frames, twee extra metalen reflectiedozen en drie thermometers. Samen met oude binnenbanden uit de schuur, wat hang- en sluitwerk en wat glas, kit en hout dat we in Zambia kunnen kopen, hopen we daarmee in relatief weinig tijd drie exemplaren te kunnen maken: 1 hier, 2 in Zambia. Op deze manier kunnen we vast experimenteren, en hebben we een vast een werkend voorbeeld voor lokale variaties.
zoeken naar goede recepten voor nsima & cake
Veel Zambianen eten vooral nsima, een soort dikke maispap, die best wat tijd op het vuur vergt. Als het ons lukt de nsima in de solar cooker ook goed te bereiden, moet het straks ook in Zambia mogelijk zijn wat buurkokken te interesseren de zonne-oven te gebruiken. Per maaltijd scheelt dat een enorme hoop houtskool, en tijd – want je hoeft niet in de buurt te blijven terwijl de Dierkx zijn werk doet: het eten kan eigenlijk niet aanbranden, en door de zonne-oven slim te plaatsen t.o.v. van de lichtinval, kan je tot op een kwartier nauwkeurig instellen hoeveel energie hij krijgt.
zelfbouw Zambia
Als de solar cookers aanslaan, zullen we in samenwerking met de kringloopwinkel in Sliedrecht kijken hoe we ze ter plekke ook helemaal zelf kunnen gaan bouwen en verspreiden. Fingers crossed! Als het aan ons ligt, is het kappen van bomen voor houtskool straks helemaal overbodig. Garen doen we dan in de solar cooker, bakken op een aangepast model, op biogas of op een inductieplaat aan een batterij gevoed door zonnepanelen. Komende tijd willen we het allemaal proberen, zodat we weten wat daar het beste werkt. Hou ons in de gaten, en laat het ons weten als je mee wil denken/helpen.
bouwtekening
In Nederland kan je op zonnige dagen ook prima koken in een zonnedoos (in de winter ben je vaak beter uit met een model op basis van een paraboolspiegel, die op echt zonnige plekken al snel te gevaarlijk is). Wie zelf een zonne-cooker type Dierkx wil bouwen, kan terecht op de website solarcooker.nl. Daar staan bouwtekeningen. Ze zijn in principe helemaal te maken uit gerecyclede materialen. Succes!
