Dinsdagavond 20 juni was het zover: Kambisa! mocht een presentatie geven bij de Soroptimisten van De Meierij: Den Bosch en omstreken. Soroptimisten zijn vakvrouwen die zich inzetten voor hun zusters in de rest van wereld, dus ze willen vast graag weten wat Kambisa! daarvoor doet. Om dat te introduceren, vroegen ze om een presentatie met de veelbelovende titel “Kambisa!BeHeard. – hoe een idee zich ontwikkelde tot een bloeiend project in Zambia“.
Na een uitgebreide dia-tocht langs onze lange geschiedenis over meerdere continenten, mocht het de Soroptimisten duidelijk zijn: Kambisa! doet wat ze kan om ervoor te zorgen dat iedereen een gelijke stem krijgt en van elkaar kan leren. Dus geven we training, microfoons en camera’s aan mensen die dat soort middelen vaak niet hebben, en doen we ons best hun verhalen onder de aandacht te krijgen. Met de bouw van het buurtcentrum is die aandacht de afgelopen jaren uitgebreid met het uitwisselen van ambachtelijke kennis en het verschaffen van middelen zoals gereedschappen, werkruimtes, zonnepanelen en een waterpomp.
‘Iedereen een gelijke stem’, dat betekent inclusief vrouwen, maar ook inclusief mannen – ook al hebben die vaak een minder grote achterstand in te halen. In praktijk zijn hun levens vaak zo met elkaar verweven, dat je beide partijen nodig hebt om vooruit te komen. We gaan vrouwen niet voorschrijven hoe ze onafhankelijk moeten zijn, maar proberen ons werk wel zo te doen dat zij meer keuzevrijheid krijgen. Zo bespaart de aanleg van een waterpunt hen vaak veel tijd, die ze dan weer anders kunnen besteden. Bijvoorbeeld aan deelname van Kambisa!OnWood, waarbij ze leren meubelmaken met lokale materialen, of aan deelname aan de volgende editie van Kambisa!OnScreen (2024), waarbij we samen met de University of Local Knowledge in kaart gaan brengen welke boskennis ze te bieden hebben, en hoe we die kennis kunnen delen en bewaren. Zo gaf de moeder van een van onze metselaars al workshops in het bereiden van ‘Munkoyo’ en ‘Chikanda’, een gefermenteerd drankje en een veganistische worst op basis van planten uit het bos.
genderverhoudingen
Hoewel we Nederlandse deelnemers aan uitwisselingsprojecten altijd vertellen dat ze naar Zambia gaan om te leren, laat de samenwerking met jongens die hun eigen was doen en meisjes die mannen leren timmeren vaak ook de nodige sporen achter. In het buurtcentrum hebben we een paar regels die de onderlinge gelijkwaardigheid moeten versterken:
- Toon respect
- Geen drank en/of drugs
- Let op elkaar
Door in te zetten op gelijkwaardigheid van alle aanwezigen kunnen we bijvoorbeeld ook gelijk de historische rassenongelijkheid aankaarten, of de manier waarop mensen uit de stad neerkijken op mensen op het platteland. Daarin zijn we dan best wel weer radicaal: als we zien dat een van onze deelnemers een ander niet goed behandelt, wordt diegene daarop aangesproken. Anderzijds vragen we lokale deelnemers en werknemers ook om kritisch op hun leiding en gasten te zijn, wat vaak veel vertrouwen vergt. Gelukkig lijkt dat ons gegund.
Met de recente bouw van de studioruimte hopen we de komende jaren ook weer veel werk te kunnen verrichten op onze vertrouwde domeinen, die van de media en de kunst. Het eerstkomende project wordt naar alle waarschijnlijkheid begeleidt door Karlijn Milder, een van de studentes die in 2009 al mee naar Zambia kwamen voor de toenmalige editie van Kambisa!OnScreen, inmiddels een gerenommeerd cinematograaf, regisseur en docent filmmaken.
De materialenlijst voor de studio is al beschikbaar, binnenkort volgen meer details over het project dat mensen moet trainen in het gebruik daarvan. Onder ‘Producties‘ kan je ondertussen terugkijken welke films, documentaires, demo’s, tekeningen, gedichten en artikelen de Kambisa!-vrouwen eerder maakten.